De koraalduivel in Kreta
- Brian Jones
- 26 sep
- 2 minuten om te lezen
De koraalduivel op Kreta: schoonheid of sluipende dreiging?
Stel je voor: je duikt langs de rotsachtige kusten van Kreta. Kleurrijke riffen, scholen vissen, een verdwaalde octopus die snel wegschiet… en dan ineens: een koraalduivel. Zijn lange, elegante vinnen waaieren uit, de strepen lichten op in het gefilterde zonlicht — prachtig, exotisch, indrukwekkend. Maar achter die schoonheid schuilt een groeiende zorg voor het mariene ecosysteem, de visserij en het ecologische evenwicht van Kreta en de oostelijke Middellandse Zee.
Wat is de koraalduivel?
De koraalduivel (Pterois miles) is een tropische vis die oorspronkelijk voorkomt in de Indo-Pacifische Oceaan. Met zijn sierlijke vinnen en felgestreepte lichaam is hij een indrukwekkende verschijning onder water. Maar schijn bedriegt: de stekels op zijn rug-, buik- en aarsvinnen zijn giftig.
De koraalduivel is een echte hinderlaagjager die zich voedt met kleine vissen en kreeftachtigen. Hij plant zich snel voort, heeft in de Middellandse Zee nauwelijks natuurlijke vijanden en kan zich daardoor explosief verspreiden.
Hoe kwam de koraalduivel in de Middellandse Zee terecht?
De soort bereikte de Middellandse Zee via de Suezkanaal-route (de zogeheten Lessepsiaanse migratie) vanuit de Rode Zee. Door de opwarming van het zeewater – versterkt door klimaatverandering – kunnen ze nu niet alleen overleven, maar ook floreren.Vanaf de eerste waarnemingen in Turkije, Cyprus, Israël en Libanon zijn ze inmiddels ook wijdverspreid rond de Griekse eilanden, inclusief Kreta.
Waarom vormen ze een bedreiging?
Predatie op inheemse soorten: Ze eten jonge vissen en kreeftachtigen en belemmeren zo de aanwas van lokale visbestanden.
Concurrentie en onevenwicht: Ze verdringen inheemse roofdieren en nemen hun voedsel en leefruimte in.
Geen natuurlijke vijanden: Hun giftige stekels beschermen ze tegen predatie, waardoor populaties snel groeien.
Razendsnelle voortplanting: Eén vrouwtje kan in invasieve gebieden tot wel 2 miljoen eieren per jaar produceren.
Gevolgen voor ecosystemen: Minder herbivore vissen = meer algen = verstikte riffen en verlies van biodiversiteit.
Impact op economie en veiligheid: Beschadigde vistuig, dalende vangsten en soms pijnlijke steken bij vissers, duikers of zwemmers.
De situatie op Kreta
Op Kreta melden vissers en onderzoekers een duidelijke toename van koraalduivels. Naast schade aan vistuig en onverwachte bijvangst groeit de zorg om biodiversiteitsverlies. Ook duikers en zwemmers zijn gewaarschuwd: steken zijn zeldzaam, maar komen wel degelijk voor.
Wat wordt eraan gedaan?
Bewustwording: Campagnes informeren vissers, duikers en toeristen hoe de vis te herkennen en veilig te hanteren.
Gerichte verwijdering: Lokale “culls” door duikers of vissers rond duikplekken en beschermde mariene gebieden.
Consumptie stimuleren: Het vlees is eetbaar en lekker; sommige restaurants serveren koraalduivel. Zo ontstaat een economische prikkel om ze te vangen.
Monitoring en regelgeving: Betere meldsystemen voor waarnemingen en afspraken rond vangst en verkoop.
Wat is er nog nodig?
Omdat koraalduivels zich niet aan grenzen houden, is internationale samenwerking essentieel. Meer onderzoek naar hun verspreiding en impact in de Egeïsche en Kretenzische wateren helpt bij effectieve maatregelen. Daarnaast is het ontwikkelen van een stabiele markt voor consumptie cruciaal om de vangst aantrekkelijk te maken.
Slotgedachte
De koraalduivel is prachtig om te zien, maar vormt een ernstige bedreiging voor de rijke mariene ecosystemen van Kreta en de rest van de Middellandse Zee. Zonder actie dreigen riffen, visbestanden en lokale economieën te lijden. Maar met gecoördineerde inspanningen, bewustwording en slimme oplossingen is er nog tijd om de balans te herstellen.
Opmerkingen